MELASA – „CZARNE ZŁOTO”

Melasa to ciemny, słodki, syropowaty produkt uboczny powstający podczas ekstrakcji cukrów z trzciny cukrowej i buraków cukrowych. Podczas produkcji cukru trzcina cukrowa lub buraki cukrowe są najpierw miażdżone, a ich sok jest wyciskany.
Następnie sok ten jest gotowany, aż utworzy kryształki cukru, które są ekstrahowane jako cukier. Pozostała ciecz to melasa.

Naturalny cukier, jest ciemnobrązowym, gęstym, słodkim syropem.
To właśnie swojemu kolorowi zawdzięcza nazwę „czarne złoto”, choć czasem można się też spotkać z określeniem „czarny cud przyrody”.
Z powodzeniem zastąpi cukier – przede wszystkim jest od niego znacznie zdrowsza. Na co jeszcze pomoże melasa? Do czego pasuje?

Z czym ją łączyć?
Melasa powstaje jako produkt uboczny podczas produkcji cukru spożywczego. Zawiera ok. 20 proc. wody. Melasa może być buraczana (uzyskiwana przy produkcji cukru buraczanego) albo trzcinowa (uzyskiwana przy produkcji cukru trzcinowego).
Ta pierwsza zawiera 50 proc. sacharozy, natomiast melasa trzcinowa, na ogół uważana za lepszą, sacharozy ma ok. 38 proc.
W obu znajdują m. in. aminokwasy, związki azotowe, rafinoza czy cukry redukujące.

Na rynku dostępna jest też melasa z karobu. Karob (mączka chleba świętojańskiego) reguluje pracę jelit i nie wywołuje alergii.
Działa jako przeciwutleniacz, może być stosowany w leczeniu biegunki i problemów trawiennych.

Bogata w cenne składniki
Łyżeczka melasy ma 20 kcal i zero grama tłuszczu. Zawiera ok. 40 % sacharozy.
Ale u w a g a: Indeks glikemiczny melasy wynosi 55, czyli jest zbliżony do indeksu glikemicznego cukru, co sprawia, że ma podobny wpływ na podnoszenie glukozy we krwi. Z tego względu melasa nie jest zalecana dla osób z cukrzyca typu 2 (insulinooporną).
Nie jest dla tych osób dobrym zamiennikiem, bo podnosi poziom glukozy jak cukier.
Ze względu na sporą kaloryczność używajmy jej z umiarem.
Z powodzeniem może zastąpić biały cukier, a nawet miód czy słodzik.
Stosowana jest do wyrobu alkoholu, drożdży piekarniczych oraz do produkcji kwasów organicznych (cytrynowego, szczawiowego, gliceryny).

Jest to produkt bardzo zdrowy, bogaty w cenne witaminy i związki mineralne. Melasa stanowi bogate źródło żelaza niehemowego (trudniej wchłanianego; wchłanianie żelaza w przewodzie pokarmowym ułatwiają witamina C, aminokwasy takie jak lizyna czy histydyna oraz niskie pH soku żołądkowego).
Jest również bogata w magnez, potas, wapń, sód, miedź, fosfor, chrom, cynk oraz witaminy z grupy B – B1, B2, B3 (niacynę) B6 oraz kwas foliowy. Poza tym posiada najwięcej z zamienników cukru rafinowanego, przeciwutleniaczy, dzięki czemu spowalnia proces starzenia się organizmu. Co więcej, jest mniej słodsza od cukru i posiada znacznie mniej kalorii.

Po melasę śmiało mogą sięgać osoby starsze i kobiety w ciąży, zalecana jest też sportowcom. Wpływa ona korzystnie na układ odpornościowy, trawienny i nerwowy. Dzięki dużej zawartości żelaza regeneruje krwinki, natomiast obecny w niej chrom odbudowuje trzustkę.
W porównaniu do cukru melasa ma jednak zdecydowanie wyższą wartość odżywczą – należy pamiętać, że biały cukier jest produktem rafinowanym, zatem wszystko, co cenne, zostaje w pozostałym po procesie rafinacji syropie, czyli melasie.
Melasa zawiera również kwasy nienasycone, które mają działanie antyoksydacyjne (przeciwutleniające). Z uwagi na te właściwości melasa wspomaga organizm i ma działanie spowalniające procesy starzenia się. Ma najwyższą wartość przeciwutleniającą spośród wszystkich środków słodzących.

MELASA – BADANIA

Z badań nad melasą wynika, że obniża ona poziom złego cholesterolu LDL, natomiast według australijskich naukowców może być pomocna w odchudzaniu – w trakcie badań na gryzoniach okazało się, że te, które były karmione tłustą karmą z dodatkiem melasy, znacznie mniej przybrały na wadze od tych karmionych samym tłuszczem.
Stało się tak, ponieważ dzięki melasie ich organizm wchłonął mniej kalorii podczas trawienia.
Spożywanie melasy zaleca się w anemii. Melasa z karobu jest też pomocna w leczeniu astmy i problemów alergicznych, pomaga w kuracjach antygrypowych, zwiększa odporność organizmu.
Najzdrowsza i zawierająca najwięcej składników odżywczych, w tym substancji przeciwutleniających jest melasa z mączki chleba świętojańskiego, czyli karobu.

Z czym to się je?
Wachlarz zastosowań melasy jest szeroki. Można nią smarować chleb zamiast miodu lub konfitury.
Zastąpi cukier biały przy słodzeniu herbaty.
Nadaje się do ciast, można ją dodawać do marynat.
Pasuje do jogurtu z musli, twarogu, naleśników, ryżu.
Więc, jak widzicie, możliwości jest wiele.